Deel 2:
DS'79
De vervlogen dromen van Nico de Vries
In 1979 is het Dordtse betaalde voetbal op sterven na dood, maar dankzij zakenman Nico de Vries verandert alles. Onder de naam DS '79 promoveert het vroegere FC Dordrecht zelfs naar de eredivisie. Elf turbulente jaren later gaat de club verder als Dordrecht’90. Hij heeft absoluut geen verstand van voetbal, maar dat vormt volgens hem geen enkel bezwaar. Nico de Vries kan immers terugvallen op zijn zakelijk inzicht, geslaagd als hij is in de oliehandel met zijn bedrijf Frisol en als eigenaar van sportkledingmerk Pony.
In de zomer van 1979 is De Vries net een paar maanden voorzitter in Dordrecht als hij zegt: 'Ik ben blij dat ik er geen verstand van heb, maar ik heb wel visie. Ik kom misschien arrogant over, maar toen ik een jaar of wat geleden de wielrennerij indook, wist ik daar ook niets van af. Nadat ik succes had, kwam het publiek weer kijken. Nu ga ik me met voetbal bezig houden. De naamsverandering in Drechtsteden '79 is niet alleen een slim trucje om de regionale belangstelling op te krikken, maar tevens pure noodzaak. FC Dordrecht had in de jaren ervóór immers geen publiek, geen geld en geen succes.
Toen
de club van voorzitter en NCRV-coryfee Dick Passchier in januari 1979
leek te bezwijken onder een schuld, benaderde burgemeester Jan van Zuuren
de rijke Nico de Vries. Samen met Gerard Bouwer, eigenaar van een administratie-
en accountantskantoor, zou De Vries het Dordtse betaalde voetbal weer
toekomst moeten geven. De veranderingen die hij en secretaris/penningmeester
Bouwer doorvoeren zijn rigoureus. Maar De Vries koestert dan ook een droom:
binnen een paar jaar moet DS'79 in de eredivisie spelen. Het nieuwe duo
stelt een beleidsplan op, saneert de schuld van 500 duizend euro, haalt
met Jan van Daal een nieuwe trainer binnen, renoveert de selectie en professionaliseert
de medische staf.Tekenend voor de ambities is de aanstelling van keeperslegende
Frans de Munck als hoofd jeugdopleiding. Bij de start van het eerste seizoen
is Bouwer gematigd positief. 'In oefenduels is er aardig gevoetbald, maar
het echte spel moet nog beginnen. Momenteel hebben we al zestienhonderd
seizoenkaarten verkocht. Vorig jaar had FC Dordrecht gemiddeld niet eens
zoveel toeschouwers.'Het succes dat DS'79 in zijn eerste maanden beleeft,
overtreft zelfs de stoutste dromen van De Vries.
Het elftal met Huub Smeets, Harry van den Ham en Anne Evers als voornaamste doelpuntenmakers groeit uit tot een spektakelploeg. De aanhang hervindt prompt massaal de weg naar het stadion, waar opeens weer tienduizend (!) mensen komen kijken. In het vroege voorjaar van 1980 baart DS'79 ook opzien op de transfermarkt door de 34-jarige Epi Drost bij FC Twente weg te lokken. Met de voormalige international finisht DS als achtste, waarna de club opnieuw een impuls krijgt met de komst van de Roemeen Miircea Petescu als manager. De aanstelling van De Munck is uitgedraaid op een mislukking, maar geholpen door het geld van De Vries zijn de Dordtenaren al in hun tweede jaar een club van formaat. Toch is de vijfde plaats in 1981, goed voor nacompetitievoetbal, niet het resultaat van louter voorspoed. Er hebben zich volop spanningen voorgedaan tussen bepaalde spelers en trainer Van Daal, terwijl het publiek heeft gemord over de meer defensieve speelstijl. Na een mislukte nacompetitie moet Van Daal weg. In zijn kielzog vertrekken ook enkele spelers, onder wie Smeets en Drost.
Dat
DS'79 vervolgens in november 1981 troosteloos onderaan bungelt, doet pijn
in Dordt. Petescu, de opvolger van Van Daal, kent vooral problemen. Zo
krijgt zijn landgenoot Marius Ciugarin pas laat een tewerkstellingsvergunning
en kampt de ploeg met een blessuregolf. Het maakt de bekersensatie in
januari 1982 des te groter. Op een ijskoude zondag komt het superieure
Ajax met onder anderen Johan Cruijff naar de Krommedijk in de achtste
finale van het toernooi. De Amsterdammers denken het klusje met minimale
inspanningen te klaren, maar verliezen met 1-0. Hoewel de ranglijst anders
doet vermoeden, blijkt DS'79 helemaal niet zo'n slecht elftal te hebben.Met
de voormalige internationals Niels Overweg en Henk van Leeuwen werkt het
team zich op naar de vijftiende plaats. In de zomer van 1982 verwelkomt
DS wederom een ex-international: Gerrie Mühren, die op 36 jarige
leeftijd gaat fungeren als libero achter voorstopper Niels Overweg (34),
terwijl op het middenveld de talenten Cor Lems en Edwin Gorter doorbreken.
Met
Hans Dorjee staat er wederom een nieuwe trainer voor de groep. In de winterstop
is DS '79 prompt terug te vinden in de subtop, met volop uitzicht op promotie.
Begin februari 1983 komt echter een dramatisch bericht: voorzitter Nico
de Vries is op zijn vakantieadres in Zwitserland plotseling overleden.
Met zijn heengaan lijkt de toekomst van DS'79 opeens inktzwart, maar de
spelers zorgen voor het best denkbare eerbetoon.
In het restant van de competitie verliest de club nog maar één keer, waardoor DS kampioen wordt. Dorjee, zelf twee jaar geleden overleden, in 1989: 'Na de dood van De Vries is de groep heel erg naar elkaar toegegroeid. Met hem had ik een speciale band. Hij was gefixeerd op de eredivisie. Dat hij dat niet heeft mogen meemaken was niet fair, want het heeft hem ontzettend veel geld gekost.' Na het wegvallen van De Vries moet DS de financiële huishouding drastisch herzien. De club beleeft dan ook een troosteloos debuut in de eredivisie. De ‘oudjes’ die het elftal een jaar eerder nog een sterk geraamte gaven, vormen nu een fragiel karkas. Dieptepunt is de nederlaag bij Sparta, op 19 februari 1984. Na de ruststand van 7-0 (!) mag DS blij zijn dat de Rotterdammers het verder wel geloven: 8-1. Ook het tussentijds aantrekken van oud-Ajacied Geert Meijer, die slechts een handvol duels zal afwerken, mag niet baten.
Degradatie is onvermijdelijk. Onder de nieuwe voorzitter Jan Ames maakt DS een nieuwe start. Frans Körver volgt Hans Dorjee op als trainer, zijn selectie - waaruit de beste spelers zijn vertrokken - moet proberen de club weer wat glans te geven. Dat mislukt jammerlijk, in een seizoen vol tumult. Halverwege de competitie vertrekt Körver al naar Roda JC, bovendien vallen de prestaties tegen en rommelt het ook op bestuurlijk niveau. Dordtenaar en oud-voetballer Cor van der Gijp is in de winterstop gevraagd namens Gerard Bouwer sponsors te zoeken, maar schrijft eerst een lijvig rapport waarin hij de beleidsmakers met de grond gelijkmaakt; alleen Bouwer komt er goed vanaf.
In
die onrust maakt Simon Kistemaker zijn opwachting als coach. Verdediger
Piet Wijnberg ziet het somber in: 'Het maakt ons niets uit dat we nu al
met de derde trainer binnen een jaar bezig zijn. Körver heeft ons
verteld waarom hij wegging, en ik geef hem groot gelijk. Het is een geweldige
rotzooi, ik wil hier weg. DS'79 heeft geen toekomst.' Bouwer spant zich
in om de club financieel weer wat lucht te geven, maar door de tanende
publieke belangstelling zit DS inmiddels in een neerwaartse spiraal.
Kistemaker strandt in 1985 op de veertiende plaats, accepteert een aanbieding van Cambuur, maar keert een jaar later terug aan de Krommedijk. Daar heeft DS na alwéér een mislukt seizoen afscheid genomen van trainer Ad Versluys en is Bouwer inmiddels voorzitter.
Kistemaker: 'Op het moment dat ik wegging bij Cambuur, hingen ‘ze’ meteen weer aan de bel. Ze hadden een vernieuwd stadion, dus de werkomstandigheden waren flink verbeterd. Ik had direct gezien dat de ploeg iets kon bereiken en dat bleek. We wonnen de eerste periode met goed voetbal.'
De selectie met de ontluikende talenten Marco Boogers en Marcel van der Net is alleen verdedigend kwetsbaar. Maar daar heeft Kistemaker iets op gevonden. Gewoon een-op-een spelen, de tegenstander brutaal opjagen en zo snel mogelijk naar voren. Het levert verbluffende uitslagen op. Zo verliezen MVV en FC Wageningen aan de Krommedijk met 6-3, terwijl de Dordtenaren op hun beurt met 6-5 verliezen bij Cambuur. De doelcijfers 76-63 na 36 duels vertellen alles. 'Ik had een uniek elftal', blikt Kistemaker terug, 'met ‘eigen’ jongens en amateurs uit de omgeving.' Die zelfs de nacompetitie winnen en de club opnieuw laten promoveren.
Het
seizoen 1987/88 moet een hoogtepunt worden, maar wederom ontbreekt geld
voor versterkingen. En als Kistemaker aankondigt ook in de eredivisie
een-op-een te gaan spelen, weten de kenners genoeg. DS'79 verliest onder
meer fors bij Feyenoord (8-2), PSV (7-0) en FC Twente (7-1). Daarbij speelt
de club haar thuisduels geregeld voor slechts duizend fans.
Kistemaker: 'Ik had gedacht dat de stad achter de club zou gaan staan,
maar er kwam niets los. En Bouwer was zó zuinig, hij zou een goede
Schot zijn. Gebrek aan kwaliteit was de enige reden dat we degradeerden,
al hoorde ik steeds weer dat ik tactisch dom voetbalde.'
Nadat Simon Kistemaker en zijn opvolger Epi Drost in 1989 en 1990 respectievelijk de vijftiende en negentiende plaats bereiken, is de positie van DS'79 troosteloos. Een ontmoeting van Gerard Bouwer met kit-gigant en NAC-sponsor Kees den Braven zorgt ervoor dat de geschiedenis zich herhaalt. In ruil voor de macht biedt Den Braven aan de club weer op poten te zetten, Bouwer stemt in. Zodat de club na Nico de Vries opnieuw een ambitieuze ondernemer als voorzitter krijgt, en onder de nieuwe naam Dordrecht'90 weer hardop durft te dromen van succes. Maar ook Den Braven zal al snel ondervinden dat dat niet eenvoudig is.
In de stad praat iedereen nóg over die club.’ Marco Boogers (37) is een geboren Dordtenaar, begon zijn profloopbaan in 1986 bij DS '79 en stopte eind 2003 in dienst van FC Dordrecht. De voormalige spits vertelt: 'In 1988 vertrok ik naar FC Utrecht, maar die twee jaar ervoor met DS waren geweldig, de mooiste tijd uit mijn carrière. Er stond een elftal met vooral Dordtse jongens, zoals Peter Matena, Theo Kulsdom en Marcel van der Net. DS'79 was toen echt een begrip in de stad. En iedereen heeft het nóg over die club. Ik was vroeger supporter, ken het clublied nog. Ik vond het heel jammer dat DS verdween, ook al bleef de club onder een andere naam bestaan.' Boogers is anno 2004 technisch manager van FC Dordrecht. 'We werken er hard aan die mooie tijden te laten terugkeren in Dordt, maar voorlopig willen we eerst in alle rust terug naar het ‘linkerrijtje’.'